Kalkoen

Turkse republiek
tour. Turkse Cumhuriyeti
Vlag Embleem
Motto : "Yurtta Barış, Dünyada Barış" "Vrede in het land - vrede in de hele wereld"
Volkslied : "İstiklâl Marşı Onafhankelijkheidsmars"
Turkije op de wereldkaart
Gebaseerd	29 oktober 1923 (als modern Turkije)
Officiële taal	Turks
Hoofdstad	Ankara
Grootste steden	Istanboel , Ankara , Izmir , Bursa , Adana , Gaziantep , Antalya , Konya , Mersin
Regeringsvorm	presidentiële republiek [1]
Politiek systeem	eenheidsstaat
De president	Recep Tayyip Erdoğan
Onderdirecteur	Fuat Oké
Spreker VNST	Mustafa Shentop
Staat. religie	seculiere staat
Gebied
• Totaal	783.562 [2]  km²  ( 36e in de wereld )
• % van wateroppervlak	1.8
Bevolking
• Beoordeling (2021)	↗ 84 680 273 [3]  mensen  ( 18e )
• Volkstelling (2000)	67 803 927 mensen
•  Dichtheid	104 personen/km²  ( 76e )
BBP ( PPP )
• Totaal (2019)	$ 2.472 biljoen [4]   ( 13e )
• Per hoofd van de bevolking	$ 29.723 [4]   ( 50e )
BBP (nominaal)
• Totaal (2019)	$ 761 miljard [4]   ( 19e )
• Per hoofd van de bevolking	$ 9151 [4]   ( 72e )
HDI (2019)	▲ 0.820 [5]  ( zeer hoog ; 54e )
Namen van bewoners	turks, turks, turks
Munteenheid	Turkse lira ( TRY , code 949 )
Internet domeinen	.tr
ISO-code	TR
IOC-code	TUR
Telefooncode	+90
Tijdzones	UTC+3
auto verkeer	rechts [6]
Mediabestanden op Wikimedia Commons

Turkije ( Turk. Türkiye [ˈtyr̝kije] ), officieel - de Republiek Turkije ( Turk. Türkiye Cumhuriyeti [ˈtyr̝kije d͡ʒumhuːɾije'ti] ) is een staat in West-Azië (97%) en in Zuid-Europa (3%). Bevolking - 83,3 miljoen mensen. (2022), oppervlakte - 783.562 km² (19e in de wereld qua bevolking en 36e qua territorium). eenheidsstaat . De officiële taal is Turks .

Turkije grenst aan 14 staten .

Het moderne Turkije ontstond in 1923 als gevolg van de ineenstorting van het Ottomaanse rijk na de nederlaag in de Eerste Wereldoorlog en de daaropvolgende nationale bevrijdingsoorlog van het Turkse volk, de afschaffing van de monarchie en de oprichting van een Turkse nationale staat op de grondgebied van Oost- Thracië , Klein-Azië en de Armeense Hooglanden . Voordat het het centrum van het Ottomaanse rijk werd, vormde deze regio door de geschiedenis heen een belangrijk deel van de oude staten: het Hettitische koninkrijk , Assyrië , Urartu , Armenië , Byzantium , Georgië( Colchis en Iberia ), Perzië , Rome , enz.

Een industrieland met een zich dynamisch ontwikkelende economie. Het volume van het bbp bij koopkrachtpariteit (KKP) per hoofd van de bevolking is $ 19.610 per jaar (2014). In 2014 bedroeg het bruto binnenlands product van Turkije 806 miljard dollar; BBP bij PPP - $ 1.508 miljard; het volume van het BBP per hoofd van de bevolking is $ 10.482 per jaar.

Lid van de NAVO sinds 1952, van de Raad van Europa sinds 1949 en officieel kandidaat voor EU-lidmaatschap sinds 1999.

Etymologie

De naam "Turkije" ( tur. Türkiye ), toegepast op de moderne Republiek Turkije ^[7] , komt van het oude Franse Turquie ^{[ duidelijk ]} , dat op zijn beurt afkomstig is van de middeleeuwse Latijnse vormen Turchia, Turquia en het Grieks - Grieks. Τουρκία . Het Ottomaanse rijk , dat bestond van 1299-1922, werd door zijn tijdgenoten ook wel Turkije of het Turkse rijk genoemd. De Russische naam van het land - "Turkije" - werd gevormd door het Poolse Turcja uit het Nieuwe Latijnse Turcia ^[8] .

In 2022 willigde de VN het verzoek van Turkije in om de naam van de republiek in alle officiële documenten te wijzigen. De "Republiek Turkije" ( Engelse  Republiek Turkije , Franse  République de Turquie ) werd omgedoopt tot "Republiek Türkiye" ( Engelse  Republiek Türkiye , Franse  République de Türkiye ). De korte versie van de naam van het land zal er nu uitzien als "Türkie" of "Türkiye" ( Engelse  Türkiye ), en niet als Turkije, Turkei of Turquie ^{[9] [10]} .

Geografie

Sultanahmet-moskee

Zee in Turkije

Turkije ligt op het oostelijk halfrond . Het gebied (inclusief binnenwateren) is 779.452 km². Het grootste deel van het grondgebied van Turkije - 97% - ligt in Azië en 3% - in Europa . De belangrijkste kern van het grondgebied van Turkije is het schiereiland van Klein-Azië , dat het volledig bezet. De Europese bezittingen van Turkije worden Rumelia genoemd . Het geografische kenmerk van Turkije is de ligging op het kruispunt van belangrijke routes die sinds de oudheid Europa met Azië, de landen aan de Zwarte Zee en volkeren met de Middellandse Zee hebben verbonden. Tegenwoordig lopen snelwegen en spoorlijnen over het grondgebied van Turkije en verbinden Europa met veel Aziatische landen.

Het grootste deel van het grondgebied van het land valt op Klein-Azië, of Anatolië , en de Armeense Hooglanden , het kleinere deel - op het Balkan-schiereiland tussen de Zwarte Zee en de Middellandse Zee ^{[11] [12]} .

De maximale lengte van Turks grondgebied van west naar oost is 1600 km, van noord naar zuid - 600 km. Van drie kanten wordt het gewassen door de zeeën: in het noorden - de Zwarte Zee , in het westen - de Egeïsche Zee , in het zuiden - de Middellandse Zee . De Europese en Aziatische delen van Turkije zijn van elkaar gescheiden door een watersysteem dat een maritieme doorgang vormt van de Zwarte Zee naar de Egeïsche Zee en de Zee van Marmara , de Bosporus en de Dardanellen omvat . In het zuidelijke deel van de Bosporus en de Gouden Hoorn (Zee van Marmara) ligt een van de mooiste steden ter wereld en de dichtstbevolkte stad van Turkije - Istanbul (voorheen Constantinopel).

Grenzen

Turkije heeft 8 land- en 6 zeegrenzen (let op: niet-erkende en gedeeltelijk erkende staten zijn cursief gedrukt ) :

Landgrenzen

 Bulgarije , Georgië , Armenië , Azerbeidzjan , Iran , Irak , Syrië , Griekenland .       

maritieme grenzen

 Roemenië , Rusland , Oekraïne , Cyprus , Noord-Cyprus , Abchazië .     

Mineralen

Er zijn meer dan 100 soorten mineralen in Turkije . Het land heeft vele soorten erts, mijnbouw, chemische, brandstof- en energiegrondstoffen. Allereerst moeten chroom, wolfraam, koperertsen, boraten , marmer , steenkool enz. worden genoemd Turkije is goed voor 25% van 's werelds kwikreserves .

Klimaat

Marmaris

Klimaat van Turkije

Turkije is een overwegend bergachtig land, dus het klimaat heeft vaak hoogtezonaliteit. In het centrale deel is het klimaat gematigd continentaal met hete en droge zomers en vrij koude winters. Aan de kust van de Egeïsche Zee en de Middellandse Zee heerst een mediterraan klimaat met zeer milde winters. Aan de kust van de Zwarte Zee heerst een maritiem klimaat met veel neerslag en koele winters met zeldzame negatieve temperaturen. In het zuidoosten is het klimaat subtropisch, met temperaturen die dicht bij de tropen liggen, woestijnachtig met zeer hete zomers. Het klimaat van Turkije is mediterraan, gematigd maritiem, continentaal en bergachtig.

Verhaal

De legendarische muren van Troje

Sultan Mehmet II

Ottomaanse rijk op het hoogtepunt van zijn macht (circa 1680)

Russisch-Turkse oorlog , 1877-1878

Dolmabahce -poort , boog. K Balian

Mustafa Kemal Atatürk

Afbeelding van Atatürk met zijn handtekening

• 25-26 augustus 1071 ^[13]  - Slag bij Manzikert ( Manazkert, Manzikert , een stad in het historische Armenië , nu in het oosten van Turkije, in de provincie Mush ). De Seltsjoekse Turken onder Alp-Arslan versloegen de Byzantijnen en namen de Byzantijnse keizer Romanos IV Diogenes gevangen .
• 1077  - De opkomst van het Kony (Rum, Roma) Sultanaat , de staat van de Seltsjoekse Turken met als hoofdstad Konya , dat geleidelijk zijn grenzen uitbreidde tot bijna het hele grondgebied van Klein-Azië.
• 1243  - Het Sultanaat van Konya werd een vazal van de Mongoolse Ilkhans van Iran ( Hulaguids ). Tegen 1307 viel het Sultanaat van Rum uiteen in kleine vorstendommen. Een van hen - de beylik (district) van Osman , die hem als leengoed werd gegeven , was de kern van de Ottomaanse staat die aan het begin van de 14e eeuw werd gevormd .
• 1284  - in de eerste Spaanse kroniek "Estoria de Espanna" meldt koning Alfonso X de hoofdstad van Ecbatana van het koninkrijk Turquia (Turquia) ^[14] .
• In 1299 nam Osman, de zoon en erfgenaam van Ertogrul , de titel van "sultan" aan en weigerde hij het gezag van de sultans van Konya te erkennen. Bij zijn naam werden de Turken Ottomaanse Turken of Ottomanen genoemd. Hun macht over Klein-Azië breidde zich uit en werd sterker, en de sultans van Konya konden dit niet voorkomen.
• In 1318 vernietigden de Hulaguiden , nadat ze de laatste Seltsjoekse sultan hadden omvergeworpen, deze staat.
• Het Byzantijnse rijk gebruikte de Ottomaanse Turken in zijn oorlogen met de Slavische staten Bulgarije en Servië . Op het land dat voorheen toebehoorde aan Byzantium in Klein-Azië, begonnen de Ottomaanse sultans andere Turkse staten onder hun heerschappij te verenigen, waardoor in 1326 een Turks sultanaat ontstond met als hoofdstad de stad Bursa op het land dat op de Byzantijnen was veroverd .
• Op het Balkan-schiereiland begon tegen het midden van de 14e eeuw een periode van feodale fragmentatie in de staten van de Bulgaren en Serviërs, wat leidde tot hun verzwakking en bijdroeg aan de ondergeschiktheid van de Turken, die, nadat ze de bezittingen van Klein-Azië hadden veroverd, van Byzantium, begon naar het westen te trekken. Op dat moment laaide er een felle strijd om de macht op in Byzantium, waardoor de Turken door konden gaan naar veroveringen op het Balkan-schiereiland. De Turken lieten Constantinopel achter zich en trokken verder naar de staten van de zuidelijke Slaven. Ondanks de verschrikkelijke dreiging konden de Slavische heersers geen militaire alliantie vormen. Tegen het einde van de 14e eeuw hadden de Turken alle Bulgaarse landen veroverd.
• In 1362 verplaatsten de Turken, geleid door sultan Murad I, nadat ze land in Europa hadden veroverd, de hoofdstad naar de stad Adrianopel ( Edirne ). De Europese bezittingen van Turkije werden Rumelia genoemd . De Janitsaren werden de steunpilaar van de macht van de Turkse sultans .
• Serviërs en Bosniërs probeerden de veroveraars tegen te houden. In 1371 versloeg Murad het leger van de Zuid-Servische prinsen in de strijd bij de Maritsa-rivier (bij Chernomen), nam de Macedonische steden Drama, Kavala en Sere in en behaalde een belangrijke overwinning op de Bulgaren en Serviërs in Samakovo. Enkele van de Servische en Bulgaarse prinsen werden gedwongen zich aan Murad te onderwerpen en zijn vazallen te worden.
• In de jaren 1380 hervatte Murad zijn offensief in het westen. Sofia werd ingenomen in 1385 en Niš in 1386. In Anatolië breidde Murad zijn bezittingen uit naar Tokat en versterkte hij zijn macht in Ankara, veroverd door Orhan. Dankzij het huwelijk, aankopen en veroveringen van zijn zoon verwierf hij de territoria van de beyliks van Germianogullary, Karasa, Tekkeogullary en Hamidogullary. De anti-Ottomaanse coalitie van beys en de heersers van Anatolische beyliks, geleid door Karamanogullary, werd in 1386 nabij Konya verslagen.
• In 1387 of 1388 stopten de Noord-Servische prinsen de Ottomanen bij Pločnik, maar in 1389 wonnen Murad en zijn zoon Bayezid in Kosovo. In deze strijd werd Murad gedood.
• Op 15 juli 1389 vond een beslissende slag plaats op het Kosovo-veld . Een sterk Turks leger werd tegengewerkt door een veel minderwaardig leger van Serviërs en Bosniërs. De legendes van de Slaven associëren de prestatie van Milos Obilich met deze strijd , toen een dappere Servische krijger de Turkse sultan doodde. Maar zijn zoon, de toekomstige sultan Bayezid, verborg zijn dood voor de Turkse troepen en als gevolg van de strijd leed het Slavische leger een zware nederlaag.
• 25 september 1396  - Slag om Nikopol tussen het leger van Sultan Bayezid de Bliksem en de kruisvaarders onder leiding van de Hongaarse koning Sigismund onder het fort van Nikopol in Bulgarije. De overwinning in de strijd verzekerde de dominantie van het Ottomaanse rijk op het Balkan-schiereiland.
• 28 juli 1402  - Slag om Ankara . Nadat hij de strijd tegen Emir Timur had verloren , werd Bayezid I de Bliksem gevangen genomen en stierf (of vergiftigd) in gevangenschap. Na 30 jaar waren de erfgenamen van Bayezid echter in staat het ingestorte land te herenigen en hun opmars naar het westen te hervatten.
• In 1453 namen de Turken Constantinopel in (zie Val van Constantinopel (1453) ) en maakten er de hoofdstad van een nieuw rijk van .
• Onder Selim de Verschrikkelijke veroverde het Ottomaanse rijk Syrië , Arabië en Egypte . De Turkse sultan zette de laatste kalief in Caïro af en werd zelf kalief.
• In 1526 vond de Slag bij Mohacs plaats , waarbij de Turken het Tsjechisch-Hongaarse leger versloegen en Hongarije bezetten , en in 1529 de muren van Wenen naderden . Op het hoogtepunt van zijn macht, tijdens het bewind van Suleiman de Grote (1520-1566 ) , strekte het rijk zich uit van de poorten van Wenen tot de Perzische Golf , van de Krim tot Marokko .
• In 1678 namen de Turken de gebieden ten westen van de Dnjepr over .
• 12 september 1683  - Slag om Wenen . Het gebeurde nadat het Ottomaanse rijk Wenen, de hoofdstad van Oostenrijk, twee maanden lang belegerde. De overwinning van de troepen van de Heilige Liga , die de Habsburgers te hulp kwamen , maakte voor altijd een einde aan de veroveringsoorlogen van het Ottomaanse Rijk in Europa.
• Het tijdperk van Russisch-Turkse oorlogen , die een periode van 242 jaar beslaan (1676-1918) - tien militaire conflicten tussen het Russische en Ottomaanse rijk in de XVII - XIX eeuw . Militaire operaties in Transkaukasië tijdens de Eerste Wereldoorlog kunnen worden beschouwd als de elfde Russisch-Turkse oorlog. De Russisch-Turkse oorlogen werden een van de belangrijkste redenen voor het verval en de ineenstorting van het Ottomaanse rijk (1299-1923).
• In de 19e eeuw namen de separatistische sentimenten aan de rand van het rijk toe. Ze begon geleidelijk hun territoria te verliezen. Het Ottomaanse rijk verzwakte en probeerde op de hulp van Duitsland te vertrouwen , maar dit sleepte het alleen maar mee in de Eerste Wereldoorlog , die eindigde in de nederlaag van de Quadruple Alliance .
• Op 30 oktober 1914 kondigde het Ottomaanse rijk officieel zijn deelname aan de Eerste Wereldoorlog aan, nadat het de dag ervoor daadwerkelijk was binnengekomen door de Zwarte Zee-havens van Rusland te beschieten.
• Op 24 april 1915 vonden in Istanbul massa-arrestaties plaats van de Armeense intellectuele, religieuze, economische en politieke elite ; deze dag wordt beschouwd als het begin van de Armeense genocide in het Ottomaanse rijk, waarbij volgens verschillende schattingen in de periode van 1915 tot 1918 tussen de 1,5 miljoen en meer dan 2 miljoen Armeniërs stierven als gevolg van het optreden van de Turkse autoriteiten ^[15] . De Republiek Turkije en de officiële Turkse geschiedschrijving ontkennen nog steeds het feit van de Armeense genocide ^[16] .
• Op 30 oktober 1918 werd de wapenstilstand van Mudros gesloten , gevolgd door het Verdrag van Sèvres ( 10 augustus 1920 ), dat niet in werking trad omdat het niet door alle ondertekenaars was geratificeerd (alleen geratificeerd door Griekenland ). Volgens deze overeenkomst zou het Ottomaanse rijk uiteengereten worden en zou een van de grootste steden in Klein-Azië ( Smyrna ) aan Griekenland worden beloofd. Het Griekse leger nam het op 15 mei 1919 in , waarna de Onafhankelijkheidsoorlog begon . Turkse nationalisten onder leiding van Mustafa Kemalweigerde het vredesverdrag te erkennen en verdreef de Grieken met gewapend geweld het land uit. Op 18 september 1922 was Turkije bevrijd van de indringers. Het vredesverdrag van Lausanne van 1923 ( 24 juli ) erkende de nieuwe grenzen van Turkije.
• Op 29 oktober 1923 werd de Republiek Turkije uitgeroepen, en Mustafa Kemal , die later de achternaam Atatürk (vader van de Turken) aannam, werd de eerste president (d. 1938).
• December 1925  - Turkije schakelde over van de islamitische kalender naar de Gregoriaanse kalender .
• Op 18 juli 1932 trad Turkije toe tot de Volkenbond .
• Op 18 februari 1952 trad Turkije toe tot de NAVO .
• In november 1956 , als direct gevolg van de Suez-crisis ^[17] , ondertekende Syrië een verdrag met de Sovjet-Unie . Dit werd een steunpunt voor Sovjetinvloed in de overheid in ruil voor militair materiaal ^[11] . Turkije maakte zich zorgen over deze toename van de macht van het Syrische leger, aangezien het mogelijk leek dat Syrië zou proberen Iskenderun terug te nemen . Alleen een verhit debat bij de VN stopte de oorlogsdreiging ^[18] .
• Op 20 juli 1974 stuurde Turkije zijn troepen naar Cyprus .
• Op 12 september 1980 vond in Turkije een militaire staatsgreep plaats onder leiding van generaal Kenan Evren .
• Op 3 oktober 2012 begon het conflict met Syrië .
• Op 15 en 16 juli 2016 deed een deel van het Turkse leger een poging tot een militaire staatsgreep in het land .
• Op 16 april 2017 hield Turkije een referendum over grondwetswijzigingen , waarin werd gesproken over het uitbreiden van de bevoegdheden van de president, het vergroten van de zetels in het parlement, het hervormen van de rechterlijke macht en het afschaffen van de functie van premier. 51,4% stemde voor het amendement ^[19] .

Panorama van Istanbul , de grootste stad van Turkije

Bevolking

Turken

Leeftijd-geslachtspiramide van de bevolking van Turkije voor 2020

De belangrijkste bevolking van het land is Turken . Tijdens het Ottomaanse rijk gebruikte dit volk de zelfbenoeming van de Ottomanen ( tur. Osmanlı ).

Volgens de eerste volkstelling woonden in 1927 13.464.564 mensen ^[20] in de Republiek Turkije , waarvan 2.323.359  Koerden , Circassiërs, Bosniërs en anderen.

Er zijn in totaal 12 volkstellingen gehouden in het land. Sinds 1927 is de bevolking van Turkije 4,4 keer gegroeid, en alleen van 1950 tot 1985 - 2,5 keer. In 2009 telde Turkije 72,6 miljoen mensen, de bevolkingsdichtheid was 88 mensen / km², het aandeel van de stedelijke bevolking was 75,5%, het aandeel van de geletterde bevolking ouder dan 15 jaar was 88,1%. De concentratie van de bevolking van het land in de belangrijkste steden neemt toe: in 1990, of (provincies) Istanbul en Ankara geconcentreerd 18,4%, in 2010 - 24,5%. Tegelijkertijd is er een afname van de bevolking in het oosten van het land, vooral in het noordoosten. De bevolking van Noordoost-Anatolië bedroeg in 1990 235 duizend mensen, in 2009 - 220 duizend mensen ^[21] .

De verdeling van de inwoners in Turkije is zeer ongelijk. De meest dichtbevolkte kusten van de Marmara en de Zwarte Zee, evenals gebieden grenzend aan de Egeïsche Zee. De dichtstbevolkte stad is Istanbul , het dunstbevolkte gebied is Hakkari .

Azerbeidzjanen

Het aantal Azerbeidzjanen in Turkije is 700.000-800.000 ^{[22] [23]} . Azerbeidzjanen in Turkije zijn goed geïntegreerd in de samenleving, voornamelijk vanwege de culturele en taalkundige nabijheid tussen hen en Anatolische Turken. Er zijn echter aanzienlijke verschillen op religieus gebied (Azerbeidzjanen zijn meestal sjiieten, Anatolische Turken zijn meestal soennieten).

Armeniërs

In de rubriek ontbreken verwijzingen naar bronnen (zie zoekaanbevelingen ). De informatie moet verifieerbaar zijn , anders mag deze verwijderd worden. U kunt het artikel bewerken door verwijzingen naar gezaghebbende bronnen toe te voegen in de vorm van voetnoten . ( 15 juli 2021 )

Armeniërs ( Arm.  Թուրքահայեր ) zijn een inheems volk in Turkije dat leefde op het grondgebied van het historische West-Armenië . Aan het begin van de 20e eeuw vormden ze ongeveer 20% van de bevolking van het land en waren ze voornamelijk geconcentreerd in de oostelijke provincies van het Ottomaanse rijk , waar ze de meerderheid van de bevolking vormden, maar na de Armeense genocide was bijna iedereen ofwel uitgeroeid, of verdreven, of geïslamiseerd en geassimileerd . Tegenwoordig wonen tussen de 50.000 en 70.000 christelijke Armeniërs in Turkije, voornamelijk in Istanbul . Aantal islamitische Armeniërsgeschat op ongeveer 400.000. Volgens sommige rapporten kunnen er, naast officiële statistieken, tot 10 miljoen crypto-Armeniërs in het land zijn.De overgrote meerderheid van de Armeense diaspora (ongeveer 10 miljoen mensen) en ten minste de helft van de bevolking van de Republiek Armenië zijn afstammelingen van vluchtelingen uit de gebieden die deel uitmaken van het moderne Turkije.

Assyriërs

De Assyriërs  zijn een inheems volk in Turkije dat het christendom beleed . In het zuidoosten van het huidige Turkije, langs de grens met Syrië en Irak, woonden aan het begin van de 20e eeuw honderdduizenden Assyriërs , waarvan er meer dan 500.000 zijn omgekomen tijdens de door de Turkse autoriteiten georganiseerde Assyrische genocide ^{[24] [25]} .

Grieken

Grieken  zijn een inheems volk in Turkije dat het christendom beleden heeft . De belangrijkste bevolking van historisch Byzantium , die tot de Griekse genocide aan het begin van de 20e eeuw compact op het grondgebied van het moderne Turkije woonde . Volgens schattingen waren er vóór het begin van de Eerste Wereldoorlog tot 2,7 miljoen Grieken op het grondgebied van het moderne Turkije ^{[26] [27]} . Grieken vormden 60% van de bevolking aan de Anatolische kust van de Egeïsche Zee (inclusief de stad Izmir ) ^[28] , de meerderheid van de bevolking aan de Zwarte Zeekust ^[29] , evenals een indrukwekkend deel van de bevolking van Istanboel(in het Grieks, Constantinopel). Op het hele schiereiland van Klein-Azië bedroeg het aandeel Grieken aan het begin van de 20e eeuw ongeveer. 20%. Van het totale aantal Grieken kwamen er tot 1.500.000 om het leven ^[30] tijdens de Griekse genocide , de rest werd het land uitgezet. Er is een aanzienlijke populatie van islamitische Grieken in het moderne Turkije .

Koerden

Koerden  zijn de inheemse Iraans sprekende bevolking van Turkije, die voornamelijk de islam beoefent .

Volgens de volkstelling van 1927 waren er 2.323.359 Koerden in Turkije (op een totale bevolking van 13.464.564 mensen) ^[20] .

In Turkije werd gedurende vele decennia een beleid van Turkificatie van de bevolking gevoerd. Daarom is het erg moeilijk om het aantal etnische groepen te berekenen, zelfs niet bij benadering. Volgens verschillende schattingen maken Koerden in Turkije 10 tot 23% uit van de totale bevolking van het land ^[31] . 8,13 miljoen (gegevens van Ethnologue voor 2014 ^[32] ), en ze leven in grote aantallen door het hele land, en in de overgrote meerderheid in het oosten.

Volgens de CIA voor 2016 vormen Koerden 27% van de Turkse bevolking ^[2] .

Krim-Tataren

Een groot aantal Krim-Tataren woont in het land (naar schatting 500.000 tot 6 miljoen) ^[33] , van wie de meesten na de annexatie van de Krim bij het Russische rijk naar Turkije verhuisden en gedurende de 18e en 19e eeuw naar dit land bleven verhuizen. en 20e eeuw.

Kaukasiërs

Er zijn veel mensen uit de Noord-Kaukasus in het land (meestal afstammelingen van de hooglanders die na de Kaukasische oorlog zijn gedeporteerd ) - ze worden aangeduid met de algemene naam "Circassians" , waarvan de meeste Adyghes zijn , evenals Abazins , Abchaziërs , Nogais , Karachais en Balkars , Dagestaanse volkeren , Ingoesj , Osseten , Tsjetsjenen . Hun totale aantal is ongeveer 3 miljoen mensen ^[34] .

Turken

Turken  zijn de belangrijkste mensen van Turkije, spreken de taal van de Oguz-groep van de Turkse tak van de Altaïsche taalfamilie en beoefenen de islam . De voorouders van de Turken, de Oguzes , vielen in het midden van de 11e eeuw het centrale deel van het moderne Turkije binnen vanuit de staat Oguz , gelegen op het grondgebied van het moderne Kazachstan . Op 29 mei 1453 veroverden de Turken Constantinopel (nu Istanbul) op de Grieken.

In 1927 woonden er 13.464.564 mensen in Turkije, waarvan de meerderheid Turken waren. Volgens gegevens uit 2006 beschouwden 55 miljoen 484 duizend van de totale bevolking (73 miljoen mensen) zichzelf als Turken ^[35] .

Volgens de CIA voor 2016 vormen Turken 70-75% van de bevolking van Turkije ^[2] .

Door religie zijn de Turken moslims (de meesten van hen zijn soennieten van de Hanafi madhhab, het kleinere deel is alevieten ).

Andere naties

Daarnaast wonen ruim een ​​miljoen Arabieren compact in het zuidoosten van Turkije . Laz en Khemshil , die nu voornamelijk aan de oostkust van de Zwarte Zee wonen^{[ wanneer? ]} zijn etnografische groepen Turken^{[ bron niet gespecificeerd 725 dagen ]} samen met nomadische Yuryuks en Takhtadzhs . De joden van Turkije , waarvan ongeveer 0,1% van de bevolking in Turkije, wonen in grote steden. Ook wonen Albanezen , Georgiërs , Azerbeidzjanen , Oezbeken , Bosniërs en vertegenwoordigers van vele andere volkeren door het hele land , voornamelijk in Istanbul, Izmir, Ankara en andere grote steden.

Religie

Hagia Sofia

Cirkelende soefi-derwisjen in Turkije

Traditionele Ramazan Bayramı : Wensen van de gemeente, gegraveerd met mahya-lichten uitgestrekt over de minaretten

In Turkije is religie wettelijk gescheiden van de staat en wordt godsdienstvrijheid gegarandeerd voor elke inwoner van het land. De meerderheid van de bevolking van het land belijdt de soennitische islam: de Hanafi madhhab en het maturidisme . Ook islamitische broederschappen - tarikats - zijn zeer ontwikkeld . De Naqshbandi en Mevlevi tarikats zijn voornamelijk ontwikkeld . Er zijn volgelingen van de Shafi'i madhhab, voornamelijk Koerden . Er zijn een groot aantal moskeeën - 78.000.

Er zijn 321 geregistreerde gemeenschappen van verschillende christelijke overtuigingen en richtingen, 36 joodse synagogen. Tot de christelijke gemeenschappen behoren 90 parochies van het orthodoxe patriarchaat van Constantinopel (75 in Istanbul, 8 in Gökçeada, 6 in Hatay, 1 in Bozcaada), 55 Armeens-Gregoriaanse gemeenschappen (45 in Istanbul, 7 in Khatai en elk 1 in de steden Mardin , Diyarbakir, Kayseri), 60 gemeenschappen van Assyrisch-Nestorianen, Orthodoxe Bulgaren, Arabieren en katholieke Armeniërs, 52 gemeenschappen van verschillende protestantse denominaties. Bovendien belijdt een deel van de Koerden in het oosten van het land een syncretische religie en worden ze Yezidi's genoemd.

Steden

Istanbul

Sinds 2014 heeft Turkije negen steden met meer dan 1 miljoen inwoners.

Turkse steden in verhouding tot het aantal inwoners, 2012

Steden met inwoners:

•  - van 10.000.000 mensen
•  - van 2.000.000 tot 5.999.999 mensen.
•  - van 1.000.000 tot 1.999.999 mensen.
•  - van 800.000 tot 999.999 mensen.
•  - van 500.000 tot 799.999 mensen.
•  - van 300.000 tot 499.999 mensen.

Istanbul

Ankara

Izmir

Bursa

Adana

Gaziantep

Konja

Antalya

Kayseri

Mersin

Diyarbakir

Eskişehir

Samsun

Denizli

Sanliurfa

Adapazars

Malatya

Kahramanmarash

Erzurum

Trabzon

Bestelwagen

Batman

Elazig

Izmit

Manisa

Siva's

Gebze

Steden van Turkije met meer dan 300 duizend inwoners.

Administratieve afdeling

Regionale indeling van Turkije

Turkije is verdeeld in 81 il ^{[36] [37]} (provincies, voorheen werd de term vilayet gebruikt). Elke il is onderverdeeld in districten (ilche, Turks ilçe ), in totaal zijn er vanaf 2007 923 districten. Het administratieve centrum van Il bevindt zich in het centrale district (merkez ilçe). Veel, maar niet alle, districten zijn verdeeld in volosts (bujaks). Onofficieel, voor statistische doeleinden, of gegroepeerd in zeven geografische regio's (wat geen administratieve indeling is):

• Egeïsche regio ( tur. Ege Bölgesi )
• Zwarte Zee-regio ( tur. Karadeniz Bölgesi )
• Centraal-Anatolië ( Turks : İç Anadolu Bölgesi )
• Oost-Anatolië ( tur . Doğu Anadolu Bölgesi )
• Marmara-regio ( tur. Marmara Bölgesi )
• Mediterrane regio ( tur. Akdeniz Bölgesi )
• Regio Zuidoost-Anatolië ( tur. Güney Doğu Anadolu Bölgesi )

Het politieke bestuur van de il wordt uitgevoerd door een door de regering aangestelde gouverneur (vali). De zetel van de gouverneur wordt een vilayet genoemd, vandaar de vroegere term voor een provincie.

Het huishouden wordt beheerd door het hoofd van de gemeente (büyükşehir belediyesi başkanı), die door het volk wordt gekozen. Districten vormen ook hun eigen gemeenten (belediye) onder leiding van burgemeesters (belediye başkanı)

In de regel hebben of dezelfde naam als hun administratieve centra, ook wel het centrum of de centrale regio (merkez) genoemd. Maar er zijn uitzonderingen op deze regel: ofwel Hatay (het administratieve centrum is de stad Antakya), Kocaeli (het administratieve centrum is de stad Izmit) en Sakarya (het administratieve centrum is de stad Adapazari).

In 1926 werd Turkije verdeeld in 57 ils, in 1939 werd Hatay geannexeerd, in 1947 werden Artvin, Tunceli, Karakuz (nu Bingol), Bitlis en Hakkari gecreëerd, in 1953 - Usak, in 1954 - Sakarya en Adiyaman, in 1957 - Nevsehir . Van 1957 tot 1989 bleef het aantal ils constant - 67. In 1989 werden ofwel Kyrykkale, Karaman, Bayburt en Aksaray gecreëerd, in 1990 - Batman en Shirnak, in 1991 - Bartyn, in 1994 - Igdir en Ardahan, in 1995 - Yalova, Karabuk en Kilis, in 1997 - Osmaniye, in 1999 - Duzce.

Staatsstructuur

Staat symbolen

De vlag van Turkije is een rood rechthoekig paneel met een witte halve maan en een ster in het midden. De verhouding tussen de breedte en de lengte van de vlag is 2:3.

Turkije heeft geen officieel goedgekeurd wapen. In plaats daarvan wordt een semi-officieel embleem gebruikt. Het is een rood ovaal. Binnenin zijn een halve maan en een ster, zoals op een vlag. Langs de bovenrand van het ovaal staat de officiële naam van het land in het Turks.

Vlag	Embleem

Politieke structuur

De wetgevende macht behoort toe aan het eenkamerparlement - de Grote Nationale Vergadering ( Büyük Millet Meclisi ), bestaande uit 600 afgevaardigden die voor 5 jaar (tot 2007 - voor 7 jaar) worden gekozen door middel van rechtstreekse algemene verkiezingen onder het systeem van evenredige vertegenwoordiging. De minimumdrempel voor partijen is vastgesteld op 10%.

Het staatshoofd is de president van de republiek ( Cumhurbaşkanı ). De uitvoerende macht was in handen van de ministerraad ( Bakanlar Kurulu ) onder leiding van de premier ( Başbakan ).

Onrust in Turkije 2013

Op 21 oktober 2007 werd in Turkije een referendum gehouden over amendementen op de huidige grondwet. De amendementen hebben de procedure voor de verkiezing en de ambtstermijn van de president gewijzigd. Volgens de grondwet van 1982 werd het staatshoofd, de president, gekozen door het parlement. De president werd gekozen voor een termijn van 7 jaar en was niet herkiesbaar. De president oefende een representatieve functie uit.

Overeenkomstig de amendementen wordt het staatshoofd bij volksstemming gekozen voor een periode van 5 jaar met de mogelijkheid van herverkiezing voor een volgende termijn. Elke 4 jaar worden er parlementsverkiezingen gehouden.

De conservatieve Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling is aan de macht .

Op 12 september 2010 werd opnieuw een referendum gehouden over wijzigingen in de grondwet van het land. Met 58% van de stemmen voor en 42% tegen hebben de Turkse burgers wijzigingen aangebracht in de basiswet. Deze veranderingen zijn bedoeld om het democratiseringsproces van het land te verdiepen. Met name de invloed van het leger op het politieke en openbare leven is nog beperkter: de rol van militaire tribunalen wordt aanzienlijk verminderd en de juridische immuniteit van de organisatoren van de militaire staatsgreep van 1980 wordt opgeheven. Daarnaast is het aantal leden van het Turkse Grondwettelijk Hof toegenomen van 11 naar 17 ^[38] .

Op 16 april 2017 werd in Turkije een referendum gehouden over grondwetswijzigingen, volgens welke Turkije een presidentiële republiek werd ^[1] . Het aantal zetels in het parlement is verhoogd en de functie van premier is afgeschaft. In plaats van de Raad van Ministers werd het kabinet van de president het uitvoerend orgaan .

Het constitutionele toezicht op de uitvoerende en wetgevende macht wordt uitgeoefend door het Grondwettelijk Hof ( Anayasa Mahkemesi ), bestaande uit 11 permanente en 4 variabele leden, benoemd door de president en lagere rechtbanken door middel van stemming en raadpleging. Hashim Kılıç is sinds oktober 2007 voorzitter van het Grondwettelijk Hof ^{[39] [40]} .

Volgens de Economist Intelligence Unit werd het land in 2018 geclassificeerd als een hybride regime op de Democracy Index ^[41] .

Buitenlands beleid

G-20 Antalya-top , 2015

In 2000 verkreeg de Republiek Turkije de officiële status van kandidaat-lidstaat van de EU . Lid van de NAVO sinds 1952.

De Amerikaanse deskundige F. Hill merkt op dat Turkije een belangrijke regionale speler is en zich onafhankelijk van het Westen beschouwt, ondanks het feit dat het lid is van enkele Euro-Atlantische organisaties ^[42] . Turkije probeert om zich heen een uitgestrekte zone van invloed, economische en politieke samenwerking te vormen, met uitsluiting van problemen aan zijn grenzen en in aangrenzende regio's, het heeft een groot economisch potentieel verworven en streeft ernaar de leider te worden van de voormalige Ottomaanse ruimte [43 ^] .

De Kaukasus is een van de belangrijkste punten van het Turkse buitenlands beleid, dat minister van Buitenlandse Zaken Mevlut Cavusoglu probeert voort te bouwen op de slogan "strategische diepgang" en op theorieën over zachte macht en onderlinge afhankelijkheid ^[44] .

Russisch-Turkse diplomatieke betrekkingen kwamen tot stand in 1701, toen de ambassade van het Russische rijk in Istanbul werd geopend. Hoewel de bilaterale interstatelijke banden meer dan vijf eeuwen teruggaan, gaan historici uit van de boodschap van prins Ivan III over handel, die op 30 augustus 1492 aan de Ottomaanse sultan Bayazet II werd gestuurd.

Turkije en de Europese Unie

Momenteel onderhandelt Turkije met de Europese Unie over toetreding tot deze politieke en economische entiteit.

In 1963 tekende Turkije een overeenkomst met de voorloper van de EU, de Europese Economische Gemeenschap  , waarin het recht van het land om toe te treden tot de unie werd erkend. In 1978-1979 werd Turkije uitgenodigd om samen met Griekenland toe te treden tot de EEG , maar ze weigerde. Na de militaire staatsgreep in 1980 beëindigde Europa de betrekkingen met Ankara en pas na 1983 werden de onderhandelingen hervat. In 1987 vroeg Turkije officieel het EU-lidmaatschap aan ^[45] .

Op de top van 1997 weigerde de EU echter Turkije te erkennen als kandidaat voor het EU-lidmaatschap - zij kreeg dit recht pas in 2000, op voorwaarde dat het land met name de mensenrechtenwetgeving zou hervormen. In augustus 2002 werd het hervormingsprogramma goedgekeurd door het Turkse parlement en in oktober 2004 adviseerde de Europese Commissie om onderhandelingen te starten over de toetreding van Turkije tot de EU.

Turkse Republiek Noord-Cyprus

De Turks-Europese betrekkingen worden bemoeilijkt door de onwil van Turkije om Cyprus , dat in mei 2004 tot de Europese Unie is toegetreden, te erkennen . Vooral het conflict in Cyprus , dat de belangrijkste reden is om Turkije tegen toetreding tot de EU te verzetten, is sinds 1974 niet opgelost . In 1974 bezette Turkije het noordelijke deel van het eiland en sindsdien heeft de regering de legitimiteit van de regering van het zuidelijke Griekse deel niet erkend. De Koerdische kwestie is ook een van de centrale thema's in de discussie over de verdere Europese integratie van Turkije. Europa eist meer regionalisering en autonomisering van de Koerden, evenals respect voor hun rechten in overeenstemming met de Europese normen ^[46]. Ook de reden waarom de Europese Unie weigert Turkije als lid van de EU te accepteren, is de voorwaarde^{[ wat? ]} , geleverd door Frankrijk , waaraan de Turkse regering weigert te voldoen, namelijk de erkenning van de Armeense genocide van 1915 in het Ottomaanse rijk .

Op 20 maart 2021 trok Turkije zich terug uit het Verdrag van Istanbul voor de bescherming van de rechten van de vrouw ^[47] .

Naast de kwestie van de toetreding van Turkije tot de EU wordt de kwestie van de liberalisering van de visumregeling tussen Turkije en de EU overwogen. Op de agenda staat dat Turkse burgers met biometrische paspoorten het Schengengebied maximaal 90 dagen mogen binnenkomen gedurende een aaneengesloten visumvrije periode van 180 dagen. De Europese Unie stelde verschillende voorwaarden voor het toekennen van deze regeling aan Turkije ^[48] , onder meer op het gebied van de bescherming van persoonsgegevens.

Binnenlandse politiek

Processie na de terroristische aanslag in Suruç

Een van de belangrijkste problemen van het binnenlands beleid van Turkije is de Koerdische onafhankelijkheidsstrijd. Onder de Turken wordt algemeen aangenomen dat deze oorlog wordt gesteund door het Westen om toegang te krijgen tot de onderzochte oliereserves in deze regio na de oprichting van een onafhankelijk Koerdistan (die momenteel niet worden ontwikkeld vanwege bestaande internationale overeenkomsten).

Economie

Het aandeel van de industrie in de economie van het land is ongeveer 28%, landbouw  - 15%, bouw - 6%, diensten - 51%.

Vanaf 2018 staat Turkije op de 18e plaats in de wereld wat betreft economische macht.

Vanaf 1 januari 2010 wordt de zogenaamde nieuwe Turkse lira (TRY, YTL), gelijk aan 100 kurushes (Ykr), uit de circulatie gehaald en wordt de Turkse lira (TL) van dezelfde coupure ingevoerd. Oud geld werd geaccepteerd voor betaling tot 31 december 2009. Bankbiljetten kunnen de komende 10 jaar worden ingewisseld bij de centrale bank van het land en de Ziraat-banken, munten - slechts tot eind 2010 ^[49] .

Vanaf 1 juli 2022 is het minimumloon in Turkije TL 6471 (bruto) ( € 354,86) en TL 5500,35 (netto) (€ 301,63) ^{[50] [51] [52]} . Vanaf 1 januari 2023 is het minimumloon in Turkije TL 10.008 (bruto) ( € 499,31) en TL 8.506,80 (netto) (€ 424,41) ^{[53] [ 54] [55] [56 ]} .

Industrie

In het totale volume van de industriële productie heeft de maakindustrie het grootste aandeel (84%, inclusief de bouw). De textiel-, leer-, voedings-, chemische, farmaceutische industrie, energie, metallurgie, scheepsbouw, auto-industrie en de productie van huishoudelijke artikelen worden ontwikkeld. Toerisme is een zich dynamisch ontwikkelende industrie. Tot de meest dynamische sectoren behoren de auto-industrie (+9,6% in 2005) en de chemische industrie (+7,2% in 2005).

Turkse ruimtevaartorganisatie (KAT)

Op 13 december 2018 richtte de Turkse president Tayyip Erdogan officieel de Turkish Space Agency (CAT) op, die zal worden gefinancierd uit de staatsbegroting ^[57] .

Vervoer

Istanboel (nieuwe luchthaven)

Het land heeft verschillende luchtvaartmaatschappijen die zowel nationaal als internationaal opereren. Vanwege het grote aantal toeristen heeft Turkije een ontwikkeld openbaar vervoersysteem - busnetwerk en metro (sinds 1996). Er zijn ook verschillende havens, een spoorwegnet (waaronder één hogesnelheidslijn) en olie- en gaspijpleidingen.

Toerisme

Turkije heeft een goed ontwikkelde toeristische dienst en infrastructuur. Dit komt door de aanwezigheid van badplaatsen , evenals een verscheidenheid aan attracties.

Internationale handel

In 2017 ^[58] staat Turkije op de 27e plaats wat betreft buitenlandse handel, met een geschatte export van 166 miljard dollar, een import van 214 miljard dollar en een negatieve buitenlandse handelsbalans van 48,6 miljard dollar.

De structuur van de export wordt gedomineerd door afgewerkte producten, waaronder machines, transport en uitrusting (tot 33%), lichte industrieproducten, waaronder kleding, schoeisel (18,2%), metalen en legeringen, waaronder staal en gewalste producten (11,6% ), chemische producten, waaronder banden en kunststoffen (8,8%). Ook geëxporteerd zijn goud en sieraden, verschillende landbouwproducten (fruit, noten, granen, tabak). Topkopers: Duitsland 10%, VK 6,1%, Italië 5,6%, VAE 5,5%, Irak 5,4% en VS 5,3%; het aandeel van Rusland is 1,9%.

Het land importeert voornamelijk machines, elektronica en reserveonderdelen (22,6%), metalen en legeringen (13,5%), voertuigen (11%), goud (8%), evenals agrarische en chemische grondstoffen. Belangrijkste leveranciers: China 11%, Duitsland 10%, Rusland 6,2%, Italië 5,3%, VS 5,3%.

Vanaf 2017 staat het land op de 29e plaats in termen van buitenlandse schuld voor een bedrag van $ 429,6 miljard ^[59] .

cultuur

Twee muzikanten (links) en Turtle Trainer (rechts) Osman Hamdi Bey , Pera Museum

Simit (type gebakken bagel met sesamzaadjes)

Lahmacun (Turkse pizza) op een dienblad

Pistache baklava uit Gaziantep

Dit deel van het artikel is nog niet geschreven . Er kan hier een apart gedeelte zijn. Help Wikipedia door het te schrijven.

Keuken

Muziek

Instrumenten: tanbur, kemancha, oud, santur, eve, rubab.

Sport

Voetbal

De meest populaire sport is voetbal .

Krijgsmacht

De Turkse strijdkrachten ( türk. Türk Silahlı Kuvvetleri ) is een groep troepen van de Republiek Turkije, ontworpen om de vrijheid, onafhankelijkheid en territoriale integriteit van de staat te beschermen. Volgens de gegevens voor 2006 bedroeg het aantal van het Turkse leger 514,85 duizend mensen. ^[60]

Galerij

• 

  Bibliotheek van Celsus in Efeze

• 

  Tentoonstelling van het Mozaïekmuseum in Zeugma

• 

  Aheloy , detail van een Romeins mozaïek uit Zeugma

• 

  Cappadocië landschap

• 

  Cappadocië - het land van grotnederzettingen

• 

  Graf van de Armeense koning. De berg Nemrut

• 

  Akhtamar Island en Heilige Kruis Armeense Kerk

• 

  Byzantijns mozaïek in de Hagia Sophia

• 

  Seraphim-mozaïek in de Hagia Sophia

• 

  Terrassen van Pamukkale

• 

  Grote Synagoge van Edirne

• 

  Sultanahmet-moskee in Istanboel

• 

  Uitzicht op de Sultanahmet-moskee vanaf de bovenste verdieping van de Hagia Sophia

• 

  Cumhuriyet Bayramı : Feest aan de Bosporus in Istanbul met het langverwachte jaarlijkse vuurwerk

• 

  Galatatoren 's nachts

• 

  Basiliek stortbak

• 

  Zuil met het hoofd van Medusa

• 

  Hoofd van Medusa. Didim , Turkije

• 

  Kerk van St. Antonius van Padua op Istiklal Avenue

• 

  Turkse thee in een glas armudu

• 

  Turkse koffie is een immaterieel cultureel erfgoed dat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staat ^{[61] [62]}

• 

  Turkse koffie met Turks fruit

• 

  Oosterse koffie

• 

  Koperen cezve met Turkse koffie

• 

  Verscheidenheid aan soorten Turks fruit in de etalage van een winkel in Istanbul

• 

  Verschillende varianten van Turkish Delight bestrooid met kokosvlokken

• 

  Baklava van 80 lagen , geslepen in de vorm van een diamant

• 

  Pistache baklava uit Gaziantep , Turkije

• 

  Turkse ijsverkoper vermaakt klanten

• 

  doner kebab

panorama's

Panoramisch uitzicht vanaf het observatiedek van de Galata-toren in de late Ottomaanse periode

Binnenaanzicht van de Sultanahmet-moskee

Aquaduct van Valens

Panorama van het meer en de bergen in Pamukkale

Cappadocië is een regio die is ontstaan ​​door de erosie van zacht vulkanisch gesteente door wind en regen door de eeuwen heen. Het gebied is een populaire toeristische bestemming met veel bezienswaardigheden met unieke geologische, historische en culturele kenmerken.

zie ook

• Lijst van UNESCO-werelderfgoedlocaties in Turkije
• Auteursrecht in Turkije

Notities

Bronnen

Literatuur

Koppelingen

• Officiële website van Turkije . Gearchiveerd van het origineel op 22 mei 2015.  (onbepaald)
• Wat is Turkije?
• Lydia Sycheva . Pad naar de Bosporus
•  Wikimedia Commons: Atlas: Kalkoen 
• Profiel op BBC  News
• UNESCO- profiel (  Engels)